Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2008

Arp 147

Arp 147
Γαλαξίες που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους
Απόσταση : 440 εκατομμύρια έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : Διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Αναζητώντας την αρχέγονη αντιϋλη

Το σμήνος γαλαξιών Σφαίρα
Απόσταση : 3.8 δισεκατομμύρια έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : Διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra X - ray.

Νέα δεδομένα από τον Ερμή

Πηγή στοιχείων : NASA, Messenger.

Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2008

Ο Φοίνικας κατεβάζει διακόπτες

Τρισδιάστατη απεικόνιση του Phoenix Mars Lander
.
Πηγές στοιχείων : Phoenix Mars Mission, Universe today , NASA .

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2008

Epsilon Eridani : ένα δίδυμο εξωηλιακό σύστημα

Σύκριση των περιοχών του εσωτερικού κι εξωτερικού ηλιακού συστήματος Epsilon Eridani με τις αντίστοιχες περιοχές του ηλιακού μας συστήματος.
Απόσταση : 10.5 έτη φωτός
Πηγές στοιχείων : Αστροφυσικό Κέντρο CfA , Διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρου, Spizer.

Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2008

Η γέννηση ενός γαλαξία

Ροή αερίου του quasar γύρω από τη μαύρη τρύπα
Απόσταση : 10 δισεκατομμύρια έτη φωτός
University of Florida and University of California-Santa Cruz astronomers are the first to discover the onset of a huge flow of gas from a quasar, or the super-bright core of an extremely remote young galaxy still being formed. The gas was expelled from the quasar and its enormous black hole sometime in the space of four years around 10 billion years ago -- an extremely brief and ancient blip that would have gone unnoticed were it not for two separate observational efforts. In this artist’s depiction, the outflow of blue gas surrounds the black hole in the quasar.
Πηγές στοιχείων : Science daily , Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, και της Καλιφόρνια Σάντα - Κρουζ, ΗΠΑ.

Gum 29

Gum 29
Αστρικό βρεφοκομείο
Απόσταση : 26.000 έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : ESO.

Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2008

Εκτόξευση της πρώτης αποστολής της Ινδίας Chandrayaan - 1 στο φεγγάρι


Chandrayaan - 1
The spacecraft will reach the moon in about two weeks. It will take several days for the Chandrayaan-1 to reach its lunar transfer orbit, and then it will take about 5 days to reach the moon. Once the spacecraft is orbiting the moon, it will progressively lower its altitude through propulsive maneuvers to reach its final 100 km-high circular orbit.
Chandrayaan-1 is a truly international mission, with payloads from Europe as well as the United States. NASA's contribution includes the Moon Mineralogy Mapper, designed to look for lunar mineral resources, and an instrument known as Mini-SAR, which will look for ice deposits in the moon's polar regions. Engineers from the Jet Propulsion Laboratory are also providing backup navigation assistance to the Indian Space Agency in Bangalore, India.
At the earliest opportunity, the spacecraft will eject the ‘Moon Impact Probe’ to provide information about the lunar surface. The mission will then continue from orbit, with remote-sensing studies carried out by its 11 scientific instruments. Three of these instruments were provided by Europe (UK, Germany, Sweden) through ESA.
Πηγές στοιχείων : NASA, Chandrayaan-1, ESA κι οι ιστοσελίδες του Universe today.

Βαρυτικός φακός αποκαλύπτει αρχαίους γαλαξίες

Πηγές στοιχείων : Science daily, NAO.

Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2008

Εξερεύνηση του διαστρικού χώρου

19. 10. 2008 : Εκτόξευση του IBEX
To διαστημόπλοιο βρίσκεται ήδη σε τροχιά
Πηγή στοιχείων : Ιστοσελίδα του IBEX .

Κυριακή 19 Οκτωβρίου 2008

Abell 521

Abell 521
Σύγκρουση γαλαξιών
Απόσταση : 2.9 δισεκατομμύρια έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : Διαστημικό Τηλεσκόπιο Chandra X - ray.

Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2008

Το Fermi ανακαλύπτει pulsar ακτίνων γ

CTA 1
Υπόλειμμα υπερκαινοφανούς
Απόσταση : 4.600 έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : NASA.

Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2008

Η ESA πλησιάζει στην περιοχή του Φόβου

Γεωμετρία πτήσης του Mars Express
Ένα τρισδιάστατο μοντέλο του Φόβου με πραγματικά δεδομένα : HIGH-RES MPEG (Size: 8 451 kb)
Πηγή στοιχείων : ESA.

Κολοσιαίες μαύρες τρύπες στους πρώϊμους γαλαξίες

Πηγή στοιχείων : Αστροφυσικό Κέντρο Harvard -Smithsonian .

Τα νέφη του Μαγγελάνου κι οι 7 νάνοι γαλαξίες - δορυφόροι τους

Η ομάδα νάνων γαλαξιών και τα νέφη τυ Μαγγελάνου
Πώς δημιουργήθηκαν οι νάνοι γαλαξίες και γιατί; Από τις μέχρι τώρα παρατηρήσεις τους, οι αστρονόμοι έβλεπαν κατα 30-50 φορές λιγότερους νάνους γαλαξίες από οτι θα περίμεναν σύμφωνα με τις μέχρι τώρα αποδεκτές θεωρίες για την δημιουργία των γαλαξιών στο Σύμπαν. Γιατί; Ίσως η υπερθέρμανση και ο επανιονισμός που συνέβησαν μόλις 1 δισ. χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, δεν άφησαν περιθώρια για τη δημιουργία άστρων και κατά συνέπεια γαλαξιών. Μόνο εκείνοι οι νάνοι γαλαξίες που μπόρεσν να σχηματιστούν πολύ γρήγορα τα κατάφεραν. Ένα χαρακτηριστικό των νάνων γαλαξιών είναι οτι ζούν σε ομάδες.
Η κοντινότερη σε εμάς ομάδα νάνων γαλαξιών είναι εκείνοι των λεγόμενων Νεφών του Μαγγελάνου, δύο άμορφων γαλαξιών που κυριαρχούν στον ουρανό του νοτίου ημισφαιρίου. Μάλιστα στην κοντινή μας ομάδα έχουμε επτά νάνους γαλαξίες, όσοι δηλαδή και οι νάνοι στο γνωστό παραμύθι..
Σύμφωνα με μια πρόσφατη προσεκτική μελέτη αυτών των γαλαξιών, οι επιστήμονες θεωρούν ως πιο πιθανή την εκδοχή πως τα Νέφη του Μαγγελάνου ήταν τα μεγαλύτερα μέλη μιας ομάδας νάνων γαλαξιών που συγκρούστηκαν με την σκοτεινή άλω του γαλαξία μας σχετικά πρόσφατα. Από την βαρυτική επίδραση και τις παλιρροϊκές δυνάμεις που τους εξασκήθηκε η ομάδα διαλύθηκε και οι νάνοι διασκορπίστηκαν τριγύρω από τον γαλαξία μας, σαν μικροί δορυφόροι, παγιδευμένοι από το βαρυτικό του πεδίο.
.
Οι αόρατοι νάνοι
Εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρου της NASA Spitzer. Δύο γαλαξίες συγκρούονται στο κέντρο της εικόνας και παραμορφώνονται δημιουργώντας παλιρροικές επιμήκεις «ουρές». Στα άκρα τους μικροί νάνοι γαλαξίες (κόκκινες σημειακές πηγές) δημιουργούνται, από την συμπίεση του αερίου.
Πριν λίγα μόλις χρόνια, οι αστρονόμοι βρήκαν ισχυρές ενδείξεις οτι οι γαλαξίες περιβάλλονται από σκοτεινή άλω η οποία πιθανώς αποτελείται από πολλούς νάνους γαλαξίες. Αν και οι ίδιοι παραμένουν αόρατοι, μπορούμε να τους εντοπίσουμε από την παραμόρφωση του φωτός που επιφέρουν σε γαλαξίες που βρίσκονται πολύ μακρύτερα αλλά που τυχαίνει να είναι ευθυγραμμισμένοι με τους νάνους γαλαξίες, ως προς τον γήινο παρατηρητή.
Οι «αόρατοι» νάνοι έτσι ίσως πράγματι να αποτελούν ένα μέρος της λύσης στο πρόβλημα της σκοτεινής ύλης που, σύμφωνα με τα κοσμολογικά μοντέλα και τις σύγχρονες παρατηρήσεις, αποτελεί το 80-90% όλης της ύλης του Σύμπαντος.
Η επικρατούσα θεωρία της λεγόμενης «κρύας σκοτεινής ύλης» προβλέπει την ύπαρξη τέτοιων αόρατων γαλαξιών. Η ύλη ονομάζεται κρύα όχι λόγω της θερμοκρασίας της αλλά λόγω της χαμηλής ταχύτητάς της, που την κάνει εύκολη «λεία» για την δύναμη της βαρύτητας, η οποία αναγκάζει την ύλη να συμπυκνωθεί δημιιουργώντας έτσι τους γαλαξίες.
.
Μεσογαλαξιακή βία
Προσομοίωση της δημιουργίας νάνων γαλαξιών, μόλις ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Η μεγάλη εικόνα αντιστοιχεί σε κλίμακα μεγέθους 100 χιλιάδων ετών φωτός, όπου οι γαλαξίες είναι συγκεντρωμένοι σε κοσμικά νήματα ύλης που διατρέχουν το Σύμπαν.
Η ένθετη εικόνα δείχνει σε μεγέθυνση μια περιοχή μεγέθους 2000 ετών φωτός, όπου τα άστρα (κίτρινα) ενός νάνου γαλαξία έχουν εκραγεί προκαλώντας βίαιες κινήσεις στο μεσοαστρικό αέριο (μπλε/πράσινο/γαλάζιο αντιστοιχούν στην αυξανόμενη πυκνότητα του αερίου)
Χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις μεγάλης έκτασης στους πιο σύγχρονους υπερ-υπολογιστές, οι αστρονόμοι κατάφεραν να δημιουργήσουν συνθήκες παρόμοιες με εκείνες του νεαρού Σύμπαντος και να παρατηρήσουν νάνους γαλαξίες εν τη γενέσει τους.
Μια απρόσμενη ανακάλυψη, που ανακοινώθηκε μόλις πριν ένα χρόνο, έδειξε οτι κατά την γέννησή τους οι γαλαξίες έρχονται αντιμέτωποι με βίαια φαινόμενα: Τα πρώτα άστρα που δημιουργούνται έχουν μεγάλη μάζα και ζουν σύντομη ζωή, στο τέλος της οποίας εκρήγνυνται ως υπερκαινοφανείς. Αυτές οι τεράστιες εκρήξεις στα σπλάχνα του νεοδημιουργούμενου γαλαξία παρασύρουν μαζί τους το μεσοαστρικό αέριο σε ένα είδος κυμάτων ύλης, τα οποία σπρώχνουν την σκοτεινή ύλη από το κέντρο προ τις παρυφές των γαλαξιών, όπου και την παρατηρούμε σήμερα. Αυτή είναι μια νέα σημαντική παράμετρος που αναμένεται να αλλάξει αρκετές από τις αντιλήψεις μας σχετικά με την σκοτεινή ύλη και τον τρόπο δημιουργίας των γαλαξιών στο Σύμπαν, και η παρατήρηση των νάνων γαλαξιών έγινε το κλειδί για την ανακάλυψή της.
Πηγή στοιχείων : Ελένη Χατζηχρήστου, Science daily.

Η σημασία των παλιρροιών για την κατοικισιμότητα των πλανητών

Πηγές στοιχείων : David Darling, Πανεπιστήμιο της Αριζόνα.

Οι πλανήτες μένουν νέοι μερικά εκατομμύρια χρόνια

" Σύγκρουση "
Πηγή στοιχείων : Science daily, David Darling.

WASP-12b

WASP-12b
Επιφανειακή θερμοκρασία : 2250°C
Απόσταση : 800 έτη φωτός

Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2008

Χειμώνας και στον Άρη

Στη φωτογραφία αυτή που λήφθηκε στις 7 Οκτωβρίου, βλέπουμε έναν κυανόλευκο παγετό στην επιφάνεια του Άρη, κοντά στον Φοίνικα της NASA. Καθώς αρχίζει το φθινόπωρο και στη συνέχεια ο χειμώνας , ο παγετός αυτός θα συνεχίσει να εμφανίζεται.
Πηγή στοιχείων : Ιστοσελίδα του Phoenix Mars Lander.

Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 2008

Γεννημένα από τον άνεμο

NGC 346
Περιοχή αστρικών γεννήσεων
Θέση : Μικρά Νέφη του Μαγγελάνου
Απόσταση : 210.000 έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : ESO.

" Κοσμικό μάτι "

Κοσμικό μάτι
Γαλαξίας
Απόσταση : 11 δισεκατομμύρια έτη φωτός
Πηγές στοιχείων : Universe today, Science daily .

Τρίτη 7 Οκτωβρίου 2008

Συγκρούσεις γαλαξιών στο Υπερσμήνος της Παρθένου

M86 και NGC4438
Σύστημα γαλαξιών
Απόσταση : 50 εκατομμύρια έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : Universe today κι η ιστοσελίδα του ΝΟΑΟ.

RCW 108

RCW 108
Περιοχή αστρικών γεννήσε
ων
Απόσταση
: 4.000 έτη φωτός

Corot - Exo - 3b

Ο Ήλιος, ο εξωηλιακός πλανήτης κι ο Δίας

Πρώτες εικόνες από τον Ερμή




Πηγή στοιχείων : Universe today κι η ιστοσελίδα του Messenger.

Η τρύπα του όζοντος

.
Τρισδιάσταστη απεικόνιση της τρύπας του όζοντος
Nicholas Cheetham, Earth, Quercus 2006
Πηγές στοιχείων : Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος και το βιβλίο που ήδη αναφέρθηκε.

Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2008

Η εξερεύνηση του διαστήματος 1 : 1957 - 1959

Спутник-1
Ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος της Γης, που εκτοξεύθηκε από τη Σοβιετική ένωση στις 4 Οκτωβρίου 1957.
D. Owen, Το έσχατο όριο, Κοχλίας 2003
Η 4η Οκτωβρίου 1957, θα είναι πάντα μια ημερομηνία ορόσημο για την εξερεύνηση του διαστήματος. Εκείνο το απόγευμα, πριν από 51 χρόνια, οι Ρώσοι κατάφεραν να τοποθετήσουν σε τροχιά γύρω από τη Γη τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο.
Το όνομά του ήταν Σπούτνικ 1, που στα ρωσικά σημαίνει δορυφόρος. Ήταν στρογγυλός και ζύγιζε 83 κιλά περίπου. Ο περιοδικός ήχος του ραδιοπομπού του λειτουργούσε με μπαταρία και μπορούσε ν’ ακουστεί σ' όλο τον κόσμο, υπενθυμίζοντας έτσι την ανωτερότητα της σοβιετικής τεχνολογίας. Ο Σπούτνικ 1 παρέμεινε σε τροχιά τρεις μήνες και κατόπιν κάηκε κατά την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα.
Ένα μήνα αργότερα, στις 3 Νοεμβρίου 1957, οι Ρώσοι εκτόξευσαν τον Σπούτνικ 2, ένα δορυφόρο έξι φορές μεγαλύτερο από τον Σπούτνικ 1. Σ' αυτόν επέβαινε μια μικρή σκυλίτσα, η Λάϊκα, το πρώτο ζωντανό πλάσμα που ταξίδεψε στο διάστημα. Το σκάφος περιείχε όργανα καταμέτρησης των κτύπων της καρδιάς, της θερμοκρασίας του σώματος κι άλλων ζωτικών παραμέτρων που θα έδειχναν κατά πόσο ένα τέτοιο ταξίδι είναι εφικτό και γα τον άνθρωπο.
Το σκυλί πέθανε ύστερα από μερικές ώρες πτήσης, από υπερθέρμανση του σκάφους και πανικό. Μετά από 2.570 περιστροφές γύρω από τη Γη, το σκάφος κάηκε κατά την επανείσοδό του στην ατμόσφαιρα στις 4 Απριλίου 1958.
.
Μοντέλο με τη σκυλίτσα Λάϊκα και τη διάταξη με την οποία επιβιβάστηκε στον Σπούτνικ 2, στις 3 Νοεμβρίου του 1957.
D. Owen, Το έσχατο όριο, Κοχλίας 2003
.
Άρθρο από την εφημερίδα της Αλαμπάμα για την επιτυχή εκτόξευση του πυραύλου Jupiter - C που μετέφερε τον δορυφόρο Explorer 1 στις 31 Ιανουαρίου 1958.
D. Owen, Το έσχατο όριο, Κοχλίας 2003
Στις 31 Ιανουαρίου 1958, οι ΗΠΑ εκτόξευσαν τον πρώτο τους δορυφόρο Explorer 1, ο οποίος τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη με απόλυτη επιτυχία. Αν και ήταν πολύ μικρότερος από τους σοβιετικούς δορυφόρους, υπερτερούσε στα επιστημονικά όργανα και στον ραδιοτεχνικό του εξοπλισμό. Σχεδόν αμέσως μόλις μπήκε σε τροχιά, ο Explorer ανίχνευσε τόσα πολλά ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια που τα όργανά του δεν μπορούσαν να τα καταγράψουν.
Έτσι ανακαλύφθηκαν οι ζώνες ακτινοβολίας Βαν Άλεν, οι οποίες πήραν το όνομά τους από τον επιστήμονα James Van Allen, επικεφαλή του προγράμματος. Πρόκειται για ζώνες πρωτονίων και ηλεκτρονίων που προέρχονται απ’ τον Ήλιο, μεταφέρονται με τον ηλιακό άνεμο και παγιδεύονται από το γήινο μαγνητικό πεδίο.
Την 1 Οκτωβρίου 1958, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Αϊζενχάουερ κι οι συμβουλοί του, μετονόμασαν την Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή Αεροναυπηγικής – η οποία είχε ιδρυθεί το 1915 – σε Εθνικό Γραφείο Αεροναυπηγικής και Διαστήματος ( NASA ) και κατόπιν από Γραφείο σε Υπηρεσία, ώστε να συμπεριλάβει ευρύτερες αρμοδιότητες.
Η NASA έθεσε εξαρχής δύο στόχους. Πρώτο, να στείλει έναν Αμερικανό αστροναύτη στο διάστημα το συντομότερο δυνατό, μην αφήνοντας την εξερεύνηση του διαστήματος αποκλειστικά στους Ρώσους. Δεύτερο, την εξερεύνηση της Σελήνης με μη επανδρωμένα διαστημόπλοια. Οι Ρώσοι όμως συνέχισαν να προηγούνται.
.
Αριστερά : Η διαστημική βολίδα Λούνα 2. Δεξιά : Διάγραμμα της διαστημικής βολίδας Λούνα 1 στο εσωτερικό του πύραυλου φορέα.
D. Owen, Το έσχατο όριο, Κοχλίας 2003
Στις 2 Ιανουαρίου 1959, εκτόξευσαν το Λούνα 1, που υπήρξε η πρώτη διαστημική βολίδα η οποία ξέφυγε από το βαρυτικό πεδίο της Γης μια για πάντα. Το Λούνα 1 ξεπέρασε και το ασθενές πεδίο της Σελήνης, δίνοντας πολύτιμες πληροφορίες γι’ αυτή, και στη συνέχεια στράφηκε προς τον Ήλιο για να γίνει ο πρώτος τεχνητός πλανήτης.
Μια ακόμη επιτυχία ακολούθησε τον Σεπτέμβριο, όταν το Λούνα 2 εκτοξεύθηκε με προορισμό τη Σελήνη. Η πτήση του ολοκληρώθηκε καθώς συνετρίβη στην επιφάνεια της Σελήνης μια μέρα αργότερα.
Πηγές στοιχείων : D. Owen, Το έσχατο όριο, Κοχλίας 2003 κι η ιστοσελίδα επιστημονικών θεμάτων του BBC .

Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2008

Η δημιουργία του ηλιακού μας συστήματος

Το ηλιακό σύστημα
Πηγή στοιχείων : Science daily κι η ιστοσελίδα του Διαστημικού τηλεσκοπίου Chandra X- ray .

Πως αποκαλύπτουν τα μυστικά τους οι εξωγήϊνοι πλανήτες

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος ( ESA ) έχει θέσει στον εαυτό του έναν φιλόδοξο στόχο : ν' αναγνωρίσει τα βιο - σημεία σε πλανήτες όπως η Γη που περιστρέφονται γύρω από άλλα αστέρια.
Το πρώτο βήμα προς μια τέτοια προσπάθεια είναι η αναζήτησή τους, η οποία αποτελεί και το θέμα της εργασίας των Lisa Kaltenegger του Αστροφυσικού Κέντρου του Harvard-Smithsonian στο Cambridge και Franck Selsis του Εργαστηρίου Αστροφυσικής του Bordeaux στη Γαλλία.
Το φάσμα του πλανήτη μπορεί να περιέχει ίχνη σημαντικών - για την κατοίκηση - ατμοσφαιρικών ειδών, όπως το CO2 και το H2O, ή τα ίχνη αυτά να προκύπτουν από βιολογική δραστηριότητα (O3, CH4, και N2O),” λένε. “ Η παρουσία ή η απουσία αυτών των χαρακτηριστικών του φάσματος θα δείξει ομοιότητες ή διαφορές με τις ατμόσφαιρες των γήινων πλανητών.”
Ωστόσο, η ομοιότητα αυτή είναι μάλλον αμφισβητίσημη. Αναζητώντας ίχνη ζωής σε μια από τις πιο γοητευτικές εργασίες που έχουν γίνει διαχρονικά στο θέμα, ο Carl Sagan κι ο συνεργάτες του ανέλυσαν το φάσμα της Γης που λήφθηκε από τη βολίδα Γαλιλαίος. Το συμπέρασμά τους ήταν ότι η βιολογία μας οφείλεται στην μεγάλη ποσότητα του O2 και την ταυτόχρονη παρουσία ιχνών του CH4.
Οι Kaltenegger και Selsis καταλήγουν ότι μια λεπτομερέστερη μελέτη αυτών των παραμέτρων είναι αναγκαία κι ότι δεν πρέπει να περιοριστεί σε θεωρητικό επίπεδο.
Κι ο καιρός έχει ήδη έλθει. Με περισσότερους από 300 γιγαντιαίους εξωπλανήτες που έχουν ανιχνευθεί, η εξέταση της πρώτης εξωγήϊνης περίπτωσης από τους αστροβιολόγους είναι θέμα χρόνου, ίσως λίγων μόνο μηνών.
Πηγές στοιχείων : Το blog της αστροφυσικής κι οι ιστοσελίδες που ήδη αναφέρθηκαν.
Μετάφραση από τ' αγγλικά : Σοφία Πάνου, Οκτώβριος 2008.

Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2008

Ο Δίας

Κασσιόπη Α

Κασσιόπη Α
Υπόλειμμα υπερκαινοφανούς
Απόσταση : 11.000 έτη φωτός
Η πρώτη έκρηξη του υπερκαινοφανούς της Κασσιόπης έχει δημιουργήσει έξη ιδιαίτερα θερμές κηλίδες που σημειώνονται στους κύκλους.