Διάμετρος : 1.4 εκατομμύρια χιλιόμετρα
Μάζα : 333.000 γήϊνες μάζες
Περίοδος περιστροφής : 25 - 34 ημέρες
Ελάχιστη επιφανειακή θερμοκρασία: 5.500 βαθμοί Κελσίου
Ελάχιστη κεντρική θερμοκρασία : 15 εκατ. βαθμοί Κελσίου
Απόσταση : 8 λεπτά φωτός
Απόσταση : 8 λεπτά φωτός
Μια λαμπρή μπάλα υδρογόνου κι άλλων αερίων, 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά μας, είναι η πηγή όλης της θερμότητας και του φωτός στο ηλιακό μας σύστημα.
Ο Ήλιος είναι το τοπικό μας αστέρι - το μοναδικό που οι αστρονόμοι μπορούν να μελετήσουν με λεπτομέρεια. Είναι η πηγή όλης της θερμότητας και του φωτός που χρειάζεται η επιβίωση της ζωής στην επιφάνεια του πλανήτη μας κι ένα ξεχωριστό αντικείμενο καθαυτό : μια μπάλα αερίου διαμέτρου 1.4 εκατομμυρίων χιλιομέτρων που εκρύγνηται ακτινοβολώντας σ' όλα τα μήκη κύματος κι η βαρύτητά του επηρεάζει μια σφαίρα ακτίνας ενός έτους φωτός στο διάστημα.
Ο Ήλιος είναι το τοπικό μας αστέρι - το μοναδικό που οι αστρονόμοι μπορούν να μελετήσουν με λεπτομέρεια. Είναι η πηγή όλης της θερμότητας και του φωτός που χρειάζεται η επιβίωση της ζωής στην επιφάνεια του πλανήτη μας κι ένα ξεχωριστό αντικείμενο καθαυτό : μια μπάλα αερίου διαμέτρου 1.4 εκατομμυρίων χιλιομέτρων που εκρύγνηται ακτινοβολώντας σ' όλα τα μήκη κύματος κι η βαρύτητά του επηρεάζει μια σφαίρα ακτίνας ενός έτους φωτός στο διάστημα.
Απ' όσα ξέρουμε μέχρι τώρα, το αστέρι μας είναι ένα υπέροχο αστέρι μέσου μεγέθους : υπάρχουν αμέτρητα όμοιά του διάσπαρτα στον Γαλαξία μας και πιθανότατα πέρα από αυτόν, παρόλο που η λάμψη αστεριών αυτού του μεγέθους είναι αδύναμη κι ανιχνεύεται μόνο από τα μεγάλα τηλεσκόπια σε αποστάσεις λίγων εκατοντάδων ετών φωτός.
.
Μια έκρηξη μάζας του στέμματος μπορεί να εκτινάξει περισσότερους από 100 δισεκατομμύρια τόνους ύλης στο διάστημα με ταχύτητα εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Όταν η Ηλιακή δραστηριότητα είναι πολύ έντονη, οι εκρήξεις αυτές συμβαίνουν τρεις ή τέσσερις φορές την ημέρα.
Όπως και νάχει, το αστέρι μας είναι πολύ δραστήριο. Η επιφάνειά του μεταβάλλεται συνεχώς : σκοτεινές κηλίδες και λαμπρά νήματα διαδέχονται τα μεν τις δε, τεράστες εκρήξεις εκσφενδονίζουν τεράστιες ποσότητες ύλης στο ηλιακό σύστημα κι ένα σταθερό ρεύμα καυτών σωματιδίων ρέει συνεχώς, σχηματίζοντας τη - λεπτή αλλά με θερμοκρασία εκατομμυρίων βαθμών - εξωτερική του ατμόσφαιρα που ονομάζεται στέμμα. Το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου πλάθει και βοηθάει το στέμμα να ταξιδέψει μακριά, μετατρέποντάς το σε ηλιακό άνεμο : ένας καταρράκτης σωματιδίων που κυματίζει στο χώρο του ηλιακού συστήματος.
.
Η καρδιά του Ήλιου καταλαμβάνει μικρό σχετικά χώρο στο κέντρο του. Περιβάλλεται από μια ραδιενεργό ζώνη, μια διαφανή αλλά " ομιχλώδη " περιοχή θερμού αερίου η οποία καλύπτεται από την αδιαφανή θερμαγωγό ζώνη της φωτόσφαιρας.
Παρόλο που η επήρεια του Ήλιου εκτείνεται πάνω από ένα έτος φωτός στο διάστημα, όλη του η ισχύς γεννιέται σε μια μικρή σχετικά περιοχή, το κέντρο του : υψηλότατες πιέσεις και θερμοκρασίες περίπου 15 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου αναγκάζουν τους πυρήνες υδρογόνου - το απλούστερο στοιχείο - να συντηχθούν κι ενδεχομένως να μεγαλώσουν στο επόμενο στοιχείο, το ήλιο.
Η διαδικασία αυτή, που είναι κοινή σ' όλα τ' αστέρια, ελευθερώνει ένα περίσσευμα ενέργειας υπό μορφή ακτίνων γ : ακτινοβολία μ' εξαιρετικά μικρό μήκος κύματος και πολύ υψηλές ενέργειες οι οποίες, ευτυχώς για μας, δεν μπορούν ν' απομακρυνθούν πολύ από τον Ήλιο χωρίς να συγκρουστούν με άλλα άτομα κι έτσι να εκτραπούν ή ν' απορροφηθούν.
..
Σαν εικόνα από την κόλαση, ένα πυρακτωμένο νήμα αερίου εκτινάσσεται από την επιφάνεια του Ήλιου κι εκτείνεται 100.000 χιλιόμετρα στο διάστημα.
Παρ' όλ' αυτά, η ενέργεια από την καρδιά του Ήλιου πιέζει αργά προς τα έξω, κατα μήκος της επονομαζόμενης " ραδιενεργού ζώνης " την οποία διασχίζει σε 100.000 χρόνια περίπου, φθάνοντας σ' ένα εσωτερικό όριο του Ήλιου όπου το αέριο καθίσταται αδιαφανές ( αδιαπέραστο από την ακτινοβολία ). Στο όριο αυτό, η ενέργεια που ταξίδευε ελεύθερα μαζί του, τώρα απορροφάται και θερμαίνει το αέριο του εξωτερικού περιβλήματος. Καθώς το αέριο αυτό θερμαίνεται, διαστέλλεται, αραιώνει, και τελικά αναφλέγεται σε τεράστια ρεύματα που διαπερνούν τα ψυχρότερα αέρια του εξωτερικού περιβλήματος.
...
Φθάνοντας στο ηλιακό στέμμα, οι ηλιακές προεξοχές είναι τεράστια νέφη ψυχρού σχετικά πλάσματος τα οποία, αντίθετα από τις εκρήξεις του στέμματος, περιορίζονται στην ηλιακή ατμόσφαιρα. Μια τυπική προεξοχή εκτείνεται πάνω από δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα. Οι μεγαλύτερες μπορούν να εκταθούν πάνω από 300. 000 χιλιόμετρα.
Στην κορυφή αυτής της " θερμοαγωγού ζώνης " , η ατμόσφαιρα του Ήλιου λεπταίνει κι έτσι, επιτρέποντας στην ακτινοβολία να διαφύγει, γίνεται εκ νέου διαφανής. Αυτή είναι η ορατή επιφάνεια του Ήλιου που ονομάζεται φωτόσφαιρα κι έχει μια θερμοκρασία γύρω στους 5.500 βαθμούς Κελσίου. Καθώς το θερμό αέριο της θερμοαγωγού ζώνης ελευθερώνει το φορτίο ακτινοβολίας του, κρυώνει κι επανα - προσπίπτει στη βάση της ραδιενεργού ζώνης, δημιουργώντας τεράστια περιστρεφόμενα θερμοαγωγά κελιά.
Τα εξωτερικά περιβλήματα που περιβάλλουν την φωτόσφαιρα είναι λίγο - πολύ διαφανή. Η χρωμόσφαιρα είναι μια περιοχή λεπτότερου αερίου όπου η θερμοκρασία ανεβαίνει ξανά. Εδώ, τεράστιοι πίδακες θερμού υλικού σηκώνονται σε ύψος 10.000 χιλιομέτρων, συνδέοντας την χρωμόσφαιρα με το στέμμα, μια περιοχή ακόμα λεπτότερου αερίου, όπου η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου αυξάνει τη θερμοκρασία του στους 2 εκατομμύρια βαθμούς.
Μετάφραση από τα αγγλικά : Σ. Πάνου, Αύγουστος 2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου