Πηγές στοιχείων : Το blog της αστροφυσικής, Arxiv.org .
Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2008
Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2008
Μετεωρίτης 10 τόνων έπεσε στον Καναδά
.
Στις 20 Νοεμβρίου, οι κάτοικοι του δυτικού Καναδά απήλαυσαν ένα σπάνιο θέαμα στους ουρανούς. Μια τεράστια μπάλα φωτιάς διέσχισε την ατμόσφαιρα υπό γωνία 60 μοιρών και μετά από διαδοχικές εκρήξεις καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά. Το φαινόμενο δεν διήρκεσε πάνω από 5 δευτερόλεπτα, αλλά άφησε άφωνους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, λάμποντας στον ουρανό με ισχύ δισεκατομμυρίων βάτ κάνοντας τη νύχτα μέρα σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων.
Τα Πανεπιστήμια και Αστεροσκοπεία της περιοχής δέχθηκαν δεκάδες κλήσεις από αυτόπτες μάρτυρες, μερικοί μάλιστα είχαν προλάβει να αποθανατίσουν το φαινόμενο με τις φωτογραφικές μηχανές τους. Μετά από μια πρώτη εκτίμηση των γεγονότων οι επιστήμονες εικάζουν οτι επρόκειτο για έναν αστεροειδή βάρους 10 τόνων, που διέσχισε μια ασυνήθιστα μεγάλη διαδρομή μέσα στη γήινη ατμόσφαιρα, πριν εκραγεί σε ύψος 37 χιλιομέτρων από το έδαφος. Τα περισσότερα μετεωροειδή αναφλέγονται ολοσχερώς σε ύψος 60-70 χιλιομέτρων. Επίσης, η ταχύτητά του φαίνεται να ήταν σχετικά χαμηλή, μόλις 14 χλμ/δευτερόλεπτο, σε σχέση με τη συνήθη των 20 χλμ/δευτερόλεπτο.
Πολλοί κάτοικοι ανέφεραν οτι μετά την έκρηξη είδαν κόκκινα θραύσματα να συνεχίζουν την πτώση προς το έδαφος, ενώ εντυπωσιακά νέφη σκόνης έμειναν στον αέρα να σημαδεύουν την τροχιά του μετεωοροειδούς για πολλά ακόμη λεπτά. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως είναι δυνατόν να βρούν θραύσματα στο έδαφος σε ακτίνα 8 χιλιομέτρων, το καθένα βάρους μεγαλύτερου των 50 γραμμαρίων.
.
Καταγραφή του φαινομένου πτώσης μετεωρίτη τον περασμένο Οκτώβριο στον Δυτικό Καναδά. Δεξιά φαίνεται και η Σελήνη.
Το φαινόμενο της εισόδου μετεωροειδών στην ατμόσφαιρα δεν είναι σπάνιο, έστω και αν δεν γίνεται πάντοτε αντιληπτό σε τέτοιο βαθμό. Υπολογίζεται οτι ένα μετεωροειδές αυτού του μεγέθους «επισκέπτεται» την περιοχή του Καναδά κάθε πέντα χρόνια, ενώ κατά μέσον όρο δέκα μετεωροειδή εισέρχονται κάθε χρόνο σε κάποιο σημείο της γήινης ατμόσφαιρας. Παρ’ολ’αυτά ελάχιστες φορές έχουν καταγραφεί οι τροχιές τους με ακρίβεια. Γι΄αυτό, το πρόσφατο φαινόμενο αποκτά ιδιαίτερη σημασία αφού καταγράφηκε από πολλές περιοχές κι επομένως θα είναι σχετικά εύκολο να υπολογιστεί η ακριβής τροχιά του, ακόμη κι εκείνη που είχε πριν εισέλθει στην ατμόσφαιρα της Γης.
Οι αστεροειδείς είναι κοσμικά θραύσματα, κατάλοιπα της δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος, που περιφέρονται στο μεσοπλανητικό χώρο ( γι’αυτό κι ονομάζονται μετεωροειδή ) και μερικές φορές συναντούν πλανήτες στην πορεία τους. Δισεκατομμύρια αστεροειδών βρίσκονται συγκεντρωμένοι στο «νέφος του Όορτ», ένα είδος άλου που περιβάλλει το ηλιακό μας σύστημα. Άλλοι είναι συγκεντρωμένοι στη «ζώνη του Kuiper» που βρίσκεται πέρα από τον Πλούτωνα κι οι υπόλοιποι περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο σε μια τροχιά που βρίσκεται μεταξύ του Άρη και του Δία, τη λεγόμενη «ζώνη των αστεροειδών».
Μέχρι τώρα έχουν ανακαλυφθεί και φωτογραφηθεί πολλοί αστεροειδείς, το ενδιαφέρονόμως των επιστημόνων επικεντρώνεται σ' εκείνους που βρίσκονται σχετικά κοντά στη Γη και που θεωρητικά υπάρχει πιθανότητα να συγκρουστούν μαζί της στο μέλλον. Έχουν ανιχνευθεί περί τα 4000 τέτοια αντικείμενα, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν αποτελούν πραγματικό κίνδυνο.
.
Το πρώτο θραύσμα που βρέθηκε κι " ο κρατήρας του "
.
Το μεγαλύτερο θραύσμα που βρέθηκε ζυγίζει 13 kg. Κατά την πτώση του, δημιούργησε μια εσοχή 5-10 εκ. και στη συνέχεια αναπήδησε μερικά εκατοστά πιο πέρα.
Οι Καναδοί επιστήμονες επινοήσαν ένα εργαλείο με το οποίο μπορούν να ανακαλύψουν κρατήρες μετεωριτών στην επιφάνεια της Γης που μέχρι τώρα παρέμεναν άγνωστοι. Η μέθοδος βασίζεται στην ανάλυση αέριων τριδιάστατων φωτογραφιών χάρη σε μια δέσμη φωτός λέιζερ που σαρώνει το έδαφος ( η τεχνική είναι γνωστή ως LIDA ). Στη συνέχεια ένα αυτοματοποιημένο υπολογιστικό πρόγραμμα «αφαιρεί» τα δέντρα, τις κατοικίες, κλπ. κάνοντας ορατό οποιονδήποτε προϋπάρχοντα κρατήρα στο έδαφος.
Με την τεχνική αυτή πιστεύουν οτι θ' ανακαλύψουν εκατοντάδες κρατήρες μετεωριτών που έπεσαν στη Γη, αλλάζοντας ριζικά τις απόψεις μας και κυρίως τους υπολογισμούς μας σχετικά με τη συχνότητα του φαινομένου στο παρελθόν και μέλλον.
Πηγές στοιχείων : Universe today , Ελένη Χατζηχρήστου , Nancy Atkinson, Bruce McCurdy κι η ιστοσελίδα που ήδη αναφέρθηκε.
Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2008
Ελπίζοντας για την Ευρώπη
Τα φεγγάρια του Δία Από πάνω προς τα κάτω : Ιώ, Ευρώπη, Γανυμήδης και Καλλιστώ.
Πηγή στοιχείων : NASA .
Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2008
Η ζωή των αστεριών : ερυθροί γίγαντες
Ο ερυθρός γίγαντας BetelgeuseAlpha Orionis
Απόσταση : 427 έτη φωτός
Απόσταση : 427 έτη φωτός
Αν και μόνο 15 φορές βαρύτερος από τον Ήλιο, ο Betelgeuse είναι 14.000 φορές φωτεινότερος κι απίστευτα 40 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερος σε όγκο. Αν τον τοποθετούσαμε στο κέντρο του ηλιακού μας συστήματος, τα εξωτερικά του επίπεδα θα συμπεριελάμβαναν και τον Δία.
Βρίσκεται στον μεγαλοπρεπή αστερισμό του Ωρίωνα κι είναι ορατός στον ουρανό τον Ιανουάριο, στις 10.00 μ.μ. Το χαρακτηριστικό πορτοκαλί του χρώμα αναδεικνύεται πολύ καλύτερα μέσα από τα κυάλια. Οι διαστάσεις του αστέρα αυξομοιώνονται προκαλώντας απρόβλεπτες μεταβολές στη λαμπρότητά του. Ένας πρόσφατος ακριβής προσδιορισμός από τον δορυφόρο Ίππαρχο τον τοποθετεί σε απόσταση 430 ετών φωτός από τη γη, πιο κοντά σε σχέση με τους άλλους λαμπρούς αστέρες του αστερισμού.
.
.
Η ζωή των αστεριώνJoe Bergeron 2001
Συνεχίζεται...
Πηγή στοιχείων : Gile Sparrow, Αστρονόμος, Cosmos, Quercus Pubblishing Ltd, London 2006, Οδηγός παρατήρησης του ουρανού, Πλανητάριο Θεσσαλονίκης 2007, Ινστιτούτο Co-intelligence κι οι ιστοσελίδες που ήδη αναφέρθηκαν.
Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2008
Αναζητώντας την πηγή των γκέϊζερ στον Εγκέλαδο
Στην καλλιτεχνική αυτή απεικόνιση, το διαστημόπλοιο Cassini περνάει κοντά από τον Εγκέλαδο, το εσωτερικό φεγγάρι του Κρόνου, για να μελετήσει τους πίδακες ατμών που εκλύονται από τις γιγαντιαίες σχισμές της επιφάνειάς του, στην περιοχή του Νότιου πόλου.
Ομάδα επιστημόνων προτείνει ότι οι πίδακες στην επιφάνεια του Εγκέλαδου, του έκτου σε μέγεθος δορυφόρου του Κρόνου, που εμφανίζονται σε εικόνες της διαστημικής αποστολής Cassini προέρχονται πιθανότατα από έναν θερμό υγρό ωκεανό που είναι θαμμένος βαθιά κάτω από την επιφάνεια του.
Επιστήμονες από το εργαστήριο Jet Propulsion Lab, το πανεπιστήμιο του Colorado και το πανεπιστήμιο της Κεντρικής Φλόριντας, χρησιμοποιώντας τα δεδομένα που συνέλλεξαν από το φασματογράφο απεικόνισης στο υπέρυθρο, του διαστημικού σκάφους Cassini, βρήκαν στοιχεία για τις διεξόδους από τις οποίες διέρχεται ο υδρατμός που δημιουργεί τους πίδακες. Χρησιμοποιώντας ένα μαθηματικό μοντέλο-πρότυπο έδειξαν ότι η ποσότητα των υδρατμών προέρχεται πιθανότατα από μια μεγάλη υγρή δεξαμενή που βρίσκεται στο εσωτερικό του δορυφόρου.
Μέχρι πρόσφατα υπήρχαν μόνο δυο περιοχές στο ηλιακό μας σύστημα που γνωρίζαμε ή υποψιαζόμασταν ότι είχαν υγρό νερό. Αυτές οι περιοχές είναι φυσικά ο πλανήτης μας η Γη και ο δορυφόρος του πλανήτη Δία Ευρώπη. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει πιθανότατα και μια τρίτη περιοχή, ο δορυφόρος του Κρόνου Εγκέλαδος. Εάν αποδειχθεί ότι η παλιρροϊκή θέρμανση που πιστεύεται ότι προκαλεί αυτούς τους πίδακες είναι μια κοινή διαδικασία των πλανητικών συστημάτων, τότε αυτό θα ήταν πραγματικά ενδιαφέρον.
Το νερό είναι ένα βασικό συστατικό για τη ζωή. Στη Γη, το νερό σε υγρή μορφή υπάρχει τέσσερα χιλιόμετρα κάτω από τον πάγο στη λίμνη Vostok και σε περίπου 140 άλλες πιό ρηχές λίμνες στην Ανταρκτική. Επομένως η ύπαρξη παρόμοιων δεξαμενών νερού σε άλλους πλανήτες ή δορυφόρους πλανητών δεν είναι αδύνατη.
Ο δορυφόρος Εγκέλαδος θα παραμείνει ένας υψηλής προτεραιότητας στόχος για όσο διαρκέσει η αποστολή Cassini, η οποία θα συνεχιστεί μέχρι το Σεπτέμβριο του 2010.
Πηγές στοιχείων : JPL, Science daily , Πανεπιστήμιο της Φλόριντα κι η ιστοσελίδα του Cassini - Huygens , Κοσμικές διαδρομές .
Που είναι η σκοτεινή ύλη ;
Ζούμε σ' ένα σκοτεινό σύμπαν...Πηγές στοιχείων : La Stampa , Interactions.org κι η ιστοσελίδα του Chandra X-ray για την σκοτεινή ύλη.
Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2008
Ανακάλυψη μοριακού νέφους ζάχαρης
Η γήϊνη καρδιά του Δία περιέχει περισσότερο πάγο
Πηγές στοιχείων : Science daily κι η ιστοσελίδα που ήδη αναφέρθηκε.
Αστέρια μαμούθ
WR 25 ( δεξιά ) και Tr16-244 ( αριστερά ) Αστέρια υπεργίγαντες
Απόσταση : 7.500 έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : ESA Science .
Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2008
Μ 101
M 101 .
Μ 101Γαλαξίας
Απόσταση : 25 εκατομμύρια έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : Διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra X - ray.
Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2008
Έκλειψη
Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2008
Παρασκευή 21 Νοεμβρίου 2008
β Pictoris b
β Pictoris bΠρωτοπλανητικός δίσκος με πλανήτη
Απόσταση : 70 έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : ESO.
Ο ηλιακός άνεμος διώχνει την ατμόσφαιρα του Άρη
Καλλιτεχνική απεικόνιση του Άρη στο παρελθόν με άφθονο νερό κι ατμόσφαιρα
Πηγή στοιχείων : NASA science .
V458 Vul
V458 Vul Δυαδικό σύστημα αστέρων με πλανητικό νεφέλωμα
Απόσταση : 42.400 έτη φωτός
Φωτογραφία του αστεριού στο κέντρο του νεφελώματος ηλικίας 14.000 ετών πριν εκραγεί ως καινοφανής τον Αύγουστο του 2007.
.
.
Φωτογραφίες του πλανητικού νεφελώματος μετά την έκρηξη του αστεριού τον Μάϊο ( αριστερά ) και τον Σεπτέμβριο του 2008 ( δεξιά ). Πηγές στοιχείων : Universe today , UCL κι η ιστοσελίδα που ήδη αναφέρθηκε.
Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2008
NGC 1569
NCC 1569Νάνος ανώμαλος γαλαξίας
Απόσταση : 11 εκατομμύρια έτη φωτός
Απόσταση : 11 εκατομμύρια έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : Διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.
Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2008
Τελευταίες ανακαλύψεις στο υπέρυθρο από το Akari
Πιτσιλιές στον διαστρικό χώρο
.
.
N132D
Υπόλειμμα υπερκαινοφανούς
Θέση : Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου
Απόσταση : 160.000 έτη φωτός
Απόσταση : 160.000 έτη φωτός
Θερμή σκόνη σε υπολείμματα υπερκαινοφανών
.
NGC 1261
Σφαιρικό σμήνος
Απόσταση : 53.000 έτη φωτός
Μυστηριώδης απουσία σκόνης
Πηγή στοιχείων : ESA.
HD 102272
Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός ερυθρού γίγαντα όπως φαίνεται από έναν υποθετικό πλανήτη.
.
Η τήξη του πλανήτηΣ' ένα πιο προχωρημένο στάδιο, ο υποθετικός πλανήτης αρχίζει να τήκεται από τις υψηλές θερμοκρασίες του ερυθρού γίγαντα που φουσκώνει περισσότερο.
Πηγή στοιχείων : Science daily κι η ιστοσελίδα που ήδη αναφέρθηκε.
Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2008
Διαχωρισμός ύλης γύρω από την μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας
Το Γαλαξιακό κέντροΥποχιλιοστομετρική κι υπέρυθρη άποψη
Απόσταση : 26.000 έτη φωτός
Πηγή στοιχείων : ESO .
Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2008
Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008
Formalhaut b
Εξωηλιακό σύστημα Formalhaut.
.jpeg)
Καλλιτεχνική αναπαράσταση του συστήματος πλανήτη-άστρου Fomalhaut. Ο πλανήτης περιβάλλεται από ένα δακτύλιο παγωμένου υλικού (κίτρινο-καφέ στην εικόνα), ενώ ο δίσκος πρωτοπλανητικού υλικού, που βρίσκεται πολύ μακρύτερα και περιβάλλει το αστέρι, φαίνεται στην εικόνα σαν ένα αχνό γραμμικό νέφος στο βάθος.
Πηγή στοιχείων : Hubble , ESA/Hubble , Arxiv.org , Ελένη Χατζηχρήστου .
Μ 84
M 84Γιγάντιος ελλειπτικός γαλαξίας
Απόσταση : 55 εκατομμύρια έτη φωτός
.
Οι μαύρες τρύπες δίνουν τον ρυθμό στα κέντρα των γαλαξιών
Ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος των μελανών οπών στα κέντρα των μεγάλων γαλαξιών και σμηνών γαλαξιών και πόσο επηρεάζουν την εξέλιξή τους καθώς και τον ρυθμό σχηματισμού νέων αστέρων;
Διεθνής ομάδα επιστημόνων από πλειάδα ευρωπαϊκών και αμερικανικών πανεπιστημίων και ινστιτούτων (Michigan, Max-Planck, Harvard-cfA, Maryland και Jacobs) προσπαθεί να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα χρησιμοποιώντας παρατηρησιακά δεδομένα (Chandra X-ray observatory) αλλά και δεδομένα αριθμητικών προσομοιώσεων του ελλειπτικού γαλαξία Μ84 του σμήνους της παρθένου.
H επιστημονική αυτή ομάδα μελέτησε συγκεκριμένα το ρυθμό εκροής ενέργειας από τη μελανή οπή προς το γαλαξία Μ84, ο οποίος πρακτικά καθορίζει το ρυθμό εξέλιξης της ίδιας της μελανής οπής αλλά και αυτόν της παραγωγής των νέων αστέρων του γαλαξία. Όσο πιο υπερμεγέθης είναι η μελανή οπή τόσο περισσότερο υλικό καταβροχθίζει και τόσο περισσότερο η ίδια διογκώνεται. Ωστόσο, το υλικό που πέφτει μέσα προκαλεί εκρήξεις ενέργειας (energy bursts) θερμαίνοντας έτσι τον μεσοαστρικό χώρο και εμποδίζοντας το σχηματισμό νέων αστέρων. Το θερμό αυτό αέριο χρειάζεται χρόνο για να ψυχθεί αρκετά ώστε να ξεκινήσει η δημιουργία αστέρων. Η μελέτη του γαλαξία κατέδειξε ότι οι εκρήξεις ενέργειας δεν είναι σποραδικές (τυχαίο γεγονός) αλλά μάλλον συμβαίνουν συστηματικά, παράγοντας με τον τρόπο αυτό ένα συνεχές φαινόμενο που επιτρέπει στον γαλαξία να διατηρεί μία εύθραυστη ισορροπία. Το φαινόμενο αυτό προσιδιάζει αρκετά του τρόπου λειτουργίας της καρδιάς στο ανθρώπινο σώμα.
Οι αστρονόμοι έχουν ανιχνεύσει αρκετές φορές θερμό αέριο στις κεντρικές περιοχές μεγάλων γαλαξιών αλλά είναι η πρώτη φορά που παρατηρούνται πολλαπλές εκρήξεις θερμού πλάσματος, δίνοντας την εντύπωση μιας σαφούς περιοδικής συμπεριφοράς. Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης δημοσιεύονται σύντομα στο επιστημονικό περιοδικό Astrophysical Journal από την ομάδα του Α. Finoguenov του πανεπιστημίου του Maryland.
Πηγή στοιχείων : Διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra X - ray , Universe today, Πανεπιστήμιο του Μίτσικαν , Arxiv.org , Universe today , Κοσμικές διαδρομές.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
