Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2008

Σκοτεινή ροή : ύλη πέρα από το ορατό Σύμπαν...

Σμήνη γαλαξιών όπως το 1E 0657-56 ( ένθετο ) μοιάζει ότι παρασύρονται προς ένα τμήμα του ουρανού ( έλλειψη ), μεταξύ των αστερισμών του Κενταύρου και της Ιστίας.
Όπως η σκοτεινή ύλη αυξάνει το ποσοστό διαστολής του Σύμπαντος, υπάρχει κάτι ακόμα εκεί έξω που προκαλεί μια απρόσμενη κίνηση στα μακρινά σμήνη γαλαξιών. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πρόκειται για την βαρυτική έλξη που ασκεί ύλη η οποία βρίσκεται πέρα από το παρατηρήσιμο Σύμπαν και, στο πνεύμα των δύο άλλων κοσμολογικών μυστηρίων, την σκοτεινή ύλη και τη σκοτεινή ενέργεια, την ονομάζουν " σκοτεινή ροή ".
Όπως εξήγησε ο Alexander Kashlinsky αρχηγός της έρευνας του Διαστημικού κέντρου πτήσεων Goddard της Νάσα, " Τα σμήνη δείχνουν μια μικρή αλλά μετρήσιμη ταχύτητα η οποία είναι ανεξάρτητη από την διαστολή του Σύμπαντος και που δεν αλλάζει με την αύξηση της απόστασης... δεν περιμέναμε ότι θα βρίσκαμε ποτέ κάτι τέτοιο. "
Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα τριών ετών του Ανιχνευτή Μικροκυματική Ανισορροπίας Wmap και ένα κατάλογο σμηνών, οι αστρονόμοι ανίχνευσαν εκατοντάδες σμήνη γαλαξιών που μοιάζουν να παρασύρονται από μια μυστηριώδη σκοτεινή ροή. Το κύριο μέρος των σμηνών ταξιδεύει με μια ταχύτητα 3 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Τα σμήνη κατευθύνονται προς ένα τμήμα του ουρανού πλάτους 20 βαθμών, μεταξύ των αστερισμών του Κενταύρου και της Ιστίας.
Διάφοροι αστρονόμοι συγκεντρώθηκαν για να ταυτοποιήσουν 700 σμήνη που εκπέμπουν ακτίνες Χ. Το δείγμα αυτό περιλαμβάνει αντικείμενα που βρίσκονται 6 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά, δηλαδή τη μέση του παρατηρήσιμου Σύμπαντος. Αυτό που βρήκαν είναι ότι η κίνηση των σμηνών αυτών είναι σταθερή για ένα δισεκατομμύριο έτη φωτός τουλάχιστον. " Καθώς η σκοτεινή ροή εκτείνεται ήδη πολύ μακριά, μάλλον εκτείνεται σ' όλο το παρατηρήσιμο Σύμπαν " λέει ο Kashlinsky.
Η ανακάλυψη αυτή ανατρέπει τις προβλέψεις του προτύπου της κοσμολογικής σταθεράς όπου περιγράφεται ότι οι κινήσεις των σμηνών μειώνονται στις μεγαλύτερες αποστάσεις. Οι κοσμολόγοι θεωρούν τον χάρτη του μικροκυμματικού υποβάθρου - η λάμψη από το φως που εκπέμφηκε 380,000 χρόνια ύστερα από τη μεγάλη έκρηξη - σαν το τελευταίο πλαίσιο αναφοράς για το Σύμπαν. Σε σχέση με αυτό, όλες οι κινήσεις στη μεγάλη κλίμακα δεν θάπρεπε να δείχνουν προτίμηση κατεύθυνσης.
Τα πρότυπα της μεγάλης έκρηξης που συμπεριλαμβάνουν ένα χαρακτηριστικό που λέγεται πληθωρισμός, μπορούν ίσως να προσφέρουν μια εξήγηση της ροής αυτής. Αν πράγματι συνέβη ο πληθωρισμός, τότε το Σύμπαν που βλέπουμε είναι μόνο ένα μικρό μέρος του συνολικού Κόσμου.
Τα δεδομένα που δημοσίευσε ο WMAP το 2006 στηρίζουν την ιδέα ότι το Σύμπαν μας έζησε τον πληθωρισμό. Ο Kashlinsky και η ομάδα του προτείνουν ότι τα σμήνη που μελέτησαν αντιστοιχούν στην βαρυτική έλξη ύλης που σπρώχθηκε μακριά από το παρατηρήσιμο Σύμπαν λόγω του πληθωρισμού. " Οι μετρήσεις αυτές ίσως μας δώσουν την δυνατότητα να εξερευνήσουμε την κατάσταση του Κόσμου πριν τον πληθωρισμό " λεει.
Το επόμενο βήμα είναι η μείωση - στον μέγιστο δυνατό βαθμό - των αβεβαιοτήτων των μετρήσεων. " Χρειαζόμαστε πολύ πιο ακριβείς υπολογισμούς της κατανομής του αερίου θερμοκρασίας εκατομμυρίων βαθμών στα γαλαξιακά αυτά σμήνη " λεει ο Atrio-Barandela. " Φτιάχνουμε έναν ακόμα μεγαλύτερο κατάλογο των σμηνών ακτίνων Χ για να κάνουμε καλύτερες μετρήσεις της ροής " προσθέτει ο Ebeling. Οι ερευνητές σχεδιάζουν ακόμα να διευρύνουν την ανάλυσή τους με τα τελευταία δεδομένα του WMAP που δημοσιεύτηκαν τον Μάρτιο.
Πηγή στοιχείων : Universe today
Μετάφραση από τ' αγγλικά : Σ. Πάνου, Σεπτέμβριος 2008

Δεν υπάρχουν σχόλια: