Σύνθεση έγχρωμων εικόνων των λαμπρότερων γαλαξιών του σύμπαντος
Απόσταση : 4 δισεκατομμύρια έτη φωτός
Απόσταση : 4 δισεκατομμύρια έτη φωτός
Με βάση την αστρική τους μάζα και μια χονδρική προσέγγιση της απόστασής τους, οι λαμπρότεροι γαλαξίες της ομάδας 1 και 2, ( πάνω ) έχουν κοντά τους προφανείς βαρυτικούς συνοδούς ( βλ. σταυρούς ).
Σύμφωνα δε με την εικόνα που πήρε το Χάμπλ , ο γαλαξίας της τρίτης φωτογραφίας έχει διπλό κέντρο. Επομένως, οι γαλαξίες συγχωνεύονται. Καθώς το γεγονός εκδηλώνεται τόσο στον κάθε γαλαξία χωριστά όσο και στο σύνολο του σμήνους, η ανακάλυψη αυτή επαληθεύει μοναδικά το πρότυπο ιεραρχικού σχηματισμού των γαλαξιών.
Οι αστρονόμοι συνέλαβαν πολλαπλούς ογκώδεις γαλαξίες σε φάση συγχώνευσης που συνέβη 4 δισεκατομμύρια χρόνια πριν περίπου. Η ανακάλυψη αυτή που πραγματοποιήθηκε χάρη στον συνδυασμό ισχύος των καλύτερων επίγειων και διαστημικών τηλεσκοπίων, στηρίζει μοναδικά την πιο προσφιλή θεωρία σχηματισμού γαλαξιών.
Πως μεγαλώνουν οι γαλαξίες ; Η ευρύτερα αποδεκτή απάντηση σ’ αυτό το βασικό ερώτημα, είναι το πρότυπο του “ ιεραρχικού σχηματισμού ”. Μια βήμα προς βήμα διαδικασία όπου οι μικροί γαλαξίες συγχωνεύονται για να σχηματίσουν μεγαλύτερους.
Ένας τρόπος να σκεφτούμε τη διαδικασία αυτή είναι πως οι γαλαξίες μοιάζουν με ρεύματα που ενώνονται και σχηματίζουν ποτάμια τα οποία με τη σειρά τους ενώνονται σχηματίζοντας ένα μεγαλύτερο ποτάμι. Το θεωρητικό αυτό πρότυπο προβλέπει ότι οι μεγάλοι, ογκώδεις γαλαξίες απέκτησαν το μέγεθός τους ύστερα από πολλές τέτοιες συγχωνεύσεις. Πότε όμως τέλειωσαν αυτές οι κοσμολογικές εκβολές ; Πότε απέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος της μάζας τους οι περισσότεροι μεγάλοι γαλαξίες ;
Προκειμένου ν’ απαντήσουν στις ερωτήσεις αυτές, οι αστρονόμοι μελετούν μεγάλους γαλαξίες που είναι συγκεντρωμένοι σε σμήνη. Οι συγκεκριμένοι γαλαξίες που μελετήθηκαν με λεπτομέρεια με το τηλεσκόπιο VLT (Very Large Telescope ) της ESO και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, είναι μέλη ενός σμήνους γαλαξιών το οποίο αποτελείται από τέσσερις ομάδες και περιλαμβάνει 198 γαλαξίες.
Οι λαμπρότεροι γαλαξίες κάθε ομάδας περιέχουν από 100 έως και 1000 δισεκατομμύρια αστέρια, ιδιότητα που τους καθιστά συγκρίσιμους με τους μεγαλύτερους γαλαξίες των σμηνών.
Ο λαμπρότερος γαλαξίας κάθε ομάδας μπορεί να ταξινομηθεί σε μια χρονική ακολουθία όπου φαίνεται ότι οι λαμπροί γαλαξίες συνέχισαν ν’ αυξάνονται με συγχωνεύσεις μέχρι πρόσφατα, δηλαδή τα τελευταία 5 δισεκατομμύρια χρόνια. Ο συγκεκριμένος “ γαλαξιακός κανιβαλισμός ” που παρατηρήθηκε, είναι η αιτία που οι λαμπροί γαλαξίες μεγαλώνουν κατά 50 % τουλάχιστον.
Ο Kim-Vy Tran του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης που ηγήθηκε της έρευνας αυτής, είπε σχετικά με την ανακάλυψη : “ Οι παρατηρήσεις μας δείχνουν ότι η αύξηση της μάζας των λαμπρότερων γαλαξιών των σμηνών κατά 50% , έχει πραγματοποιηθεί μόλις τα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια κι αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα συζήτησης.
Το γεγονός που μας εκπλήσσει περισσότερο είναι ότι στις τρεις από τις τέσσερις αυτές ομάδες, ο λαμπρότερος γαλαξίας έχει κοντά του έναν λαμπρό συνοδό. Πρόκειται για συστήματα που συγχωνεύονται.
Τ’ αστέρια στους γαλαξίες αυτούς είναι ήδη γηραιά κι αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η πρόσφατη συγχώνευση δεν παρήγαγε μια νέα γενιά. Τα περισσότερα αστέρια των γαλαξιών αυτών είναι τουλάχιστον 7 δισεκατομμυρίων ετών.”
Η ομάδα έρευνας αποτελείται από τους :
Kim-Vy H. Tran (Institute for Theoretical Physics, University of Zürich, Switzerland), John Moustakas (New York University, USA), Anthony H. Gonzalez και Stefan J. Kautsch (University of Florida, Gainesville, USA), και Lei Bai and Dennis Zaritsky (Steward Observatory, University of Arizona, USA). Τ’ αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο Astrophysical Journal Letters: "The Late Stellar Assembly Of Massive Cluster Galaxies Via Major Merging".
Πως μεγαλώνουν οι γαλαξίες ; Η ευρύτερα αποδεκτή απάντηση σ’ αυτό το βασικό ερώτημα, είναι το πρότυπο του “ ιεραρχικού σχηματισμού ”. Μια βήμα προς βήμα διαδικασία όπου οι μικροί γαλαξίες συγχωνεύονται για να σχηματίσουν μεγαλύτερους.
Ένας τρόπος να σκεφτούμε τη διαδικασία αυτή είναι πως οι γαλαξίες μοιάζουν με ρεύματα που ενώνονται και σχηματίζουν ποτάμια τα οποία με τη σειρά τους ενώνονται σχηματίζοντας ένα μεγαλύτερο ποτάμι. Το θεωρητικό αυτό πρότυπο προβλέπει ότι οι μεγάλοι, ογκώδεις γαλαξίες απέκτησαν το μέγεθός τους ύστερα από πολλές τέτοιες συγχωνεύσεις. Πότε όμως τέλειωσαν αυτές οι κοσμολογικές εκβολές ; Πότε απέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος της μάζας τους οι περισσότεροι μεγάλοι γαλαξίες ;
Προκειμένου ν’ απαντήσουν στις ερωτήσεις αυτές, οι αστρονόμοι μελετούν μεγάλους γαλαξίες που είναι συγκεντρωμένοι σε σμήνη. Οι συγκεκριμένοι γαλαξίες που μελετήθηκαν με λεπτομέρεια με το τηλεσκόπιο VLT (Very Large Telescope ) της ESO και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, είναι μέλη ενός σμήνους γαλαξιών το οποίο αποτελείται από τέσσερις ομάδες και περιλαμβάνει 198 γαλαξίες.
Οι λαμπρότεροι γαλαξίες κάθε ομάδας περιέχουν από 100 έως και 1000 δισεκατομμύρια αστέρια, ιδιότητα που τους καθιστά συγκρίσιμους με τους μεγαλύτερους γαλαξίες των σμηνών.
Ο λαμπρότερος γαλαξίας κάθε ομάδας μπορεί να ταξινομηθεί σε μια χρονική ακολουθία όπου φαίνεται ότι οι λαμπροί γαλαξίες συνέχισαν ν’ αυξάνονται με συγχωνεύσεις μέχρι πρόσφατα, δηλαδή τα τελευταία 5 δισεκατομμύρια χρόνια. Ο συγκεκριμένος “ γαλαξιακός κανιβαλισμός ” που παρατηρήθηκε, είναι η αιτία που οι λαμπροί γαλαξίες μεγαλώνουν κατά 50 % τουλάχιστον.
Ο Kim-Vy Tran του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης που ηγήθηκε της έρευνας αυτής, είπε σχετικά με την ανακάλυψη : “ Οι παρατηρήσεις μας δείχνουν ότι η αύξηση της μάζας των λαμπρότερων γαλαξιών των σμηνών κατά 50% , έχει πραγματοποιηθεί μόλις τα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια κι αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα συζήτησης.
Το γεγονός που μας εκπλήσσει περισσότερο είναι ότι στις τρεις από τις τέσσερις αυτές ομάδες, ο λαμπρότερος γαλαξίας έχει κοντά του έναν λαμπρό συνοδό. Πρόκειται για συστήματα που συγχωνεύονται.
Τ’ αστέρια στους γαλαξίες αυτούς είναι ήδη γηραιά κι αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η πρόσφατη συγχώνευση δεν παρήγαγε μια νέα γενιά. Τα περισσότερα αστέρια των γαλαξιών αυτών είναι τουλάχιστον 7 δισεκατομμυρίων ετών.”
Η ομάδα έρευνας αποτελείται από τους :
Kim-Vy H. Tran (Institute for Theoretical Physics, University of Zürich, Switzerland), John Moustakas (New York University, USA), Anthony H. Gonzalez και Stefan J. Kautsch (University of Florida, Gainesville, USA), και Lei Bai and Dennis Zaritsky (Steward Observatory, University of Arizona, USA). Τ’ αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο Astrophysical Journal Letters: "The Late Stellar Assembly Of Massive Cluster Galaxies Via Major Merging".
Πηγές στοιχείων : ESO κι οι ιστοσελίδες που ήδη αναφέρθηκαν.
Μετάφραση από τ' αγγλικά : Σοφία Πάνου, Αύγουστος 2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου