Παρασκευή 18 Απριλίου 2008

Ask the astronomer

Ανακάλυψη 2 σμηνών ερυθρών υπεργιγιγάντιων αστεριών ( Red Supergiant stars - RSG) στην περιοχή της κεντρικής ράβδου του Γαλαξία, την άρχή της σπείρας του Κενταύρου, προς τη διευθυνση του ηλιακού μας συστήματος. Στη φωτογραφία εικονίζεται η θέση των δύο σμηνών.
Ο Dr. Ben Davies του Ινστιντούτου Τεχνολογίας του Rochester που έκανε την ανακάλυψη, είπε σχετικά : " Τα RSG αντιπροσωπεύουν το τελευταίο σύντομο στάδιο της ζωής των μεγάλων, βαριών αστεριών, πριν εκραγούν ως υπερκαινοφανείς. Είναι πολύ σπάνια αντικείμενα κι έτσι, η ανακάλυψη των σμηνών αυτών είναι αξιοσημείωτη. Και τα δύο μαζί περιέχουν 40 RSG, τα οποία αποτελούν περίπου το 20% των γνωστών RSG στον Γαλαξία μας. Τ' αστέρια αυτά είναι έτοιμα να εκραγούν. "
Τα δύο σμήνη βρίσκονται το ένα δίπλα στο άλλο, στην άκρη της κεντρικής ράβδου του Γαλαξία. Μοιάζει ότι η αλληλεπίδραση της ράβδου και του δίσκου είναι αυτή που πυροδότησε τον σχηματισμό των αστεριών και την δημιουργία των σμηνών.
Τα σμήνη βρίσκονται σε απόσταση 20.000 έτη φωτός περίπου από τη Γη και η απόσταση μεταξύ τους είναι 800 έτη φωτός. Το Σμήνος 1 περιέχει 14 RSG κι είναι 12 εκατομμυρίων ετών. Το Σμήνος 2 περιέχει 26 RSG κι είναι 17 εκατομμυρίων ετών. Τα βαριά αστέρια παρατηρούνται σπάνια καθώς καίνε τα καύσιμά τους πολύ γρήγορα. Τα RSG είναι διπλά σπάνια γιατί βρίσκονται σ' αυτό το στάδιο για σύντομο χρονικό διάστημα.
Όπως είπε ο Dr Davies, “ Εκτιμούμε ότι τ' αστέρια θα εκραγούν μέσα σ' ένα διάστημα 5.000 ετών. Αυτό σημαίνει ότι ο επόμενος υπερκαινοφανής σ' ένα από τα δύο αυτά σμήνη θα μπορούσε να εκραγεί οποιαδήποτε στιγμή μεταξύ του σήμερα και του 7008 μ. Χ.”
Η ομάδα χρησιμοποίησε κατ΄αρχήν την ημιϋπέρυθρη αποτύπωση του Γαλαξιακού επιπέδου (GLIMPSE), μιά μεγάλη τράπεζα εικόνων του Διαστημικού Τηλεσκοπίου Spitzer. Απομόνωσε δύο χωριστές ομάδες λαμπρών αστεριών, πολύ κοντά μεταξύ τους, στον αστερισμό της Ασπίδας ( Scutum ).
Χρησιμοποιώντας το Τηλεσκόπιο Keck στην Mauna Kea της Χαβάης στη συνέχεια, υπολόγισαν με ακρίβεια την απόσταση κάθε αστεριού σε κάθε σμήνος. Οι παρατηρήσεις αυτές έδειξαν ότι μεγάλος αριθμός αστεριών σε κάθε σμήνος βρισκόταν ακριβώς στην ίδια απόσταση από τη Γη και δηλαδή ήταν μέλος του ίδιου σμήνους.
Όπως είπε ο Dr Davies, “ Η ανακάλυψη των σμηνών αυτών μας δίνει μια μεγάλη ευκαιρία ν' απαντήσουμε σε μερικά αστροφυσικά ερωτήματα που έχουμε εδώ και πολύ καιρό, όπως για παράδειγμα ποιοί είναι ακριβείς μηχανισμοί εξέλιξης των μεγάλων, βαριών αστεριών προς την έκρηξη υπερκαινοφανών, ή το πως η ράβδος του Γαλαξία μπορεί να πυροδοτήσει μεγάλα εκρηκτικά γεγονότα στον Γαλαξία μας.”
.
Ο Γαλαξίας μας
Giles Sparrow, Cosmos, Quercus Pubblishing Ltd 2006

Ask the astronomer , 18.4.08 :
Dear Dr. Davies
Congratulations for your discovery and my best wishes for even a brighter future.
I' writing you from Athens, Greece. I' m an architect engineer and an astronomy amateur.I'm trying to understand our Milky way's structure and I' m reading the relative astrophysics papers of the Cornell University.
Lately I found one on the Milky way's central bar, I saw that this bar connects the internal arm to the exterior and I supposed that this bar must be some kind of supporter of huge weights. In my astronomy illustrations big book I saw that the bulge is elevated respect the rest of the galactic disk, end that the whole disk is gradually elevating up to the bulge like a smooth round edge pyramide. Seems that the levels created by the progressive spiral planes supporting one the other and that this bar on the peak it is something like a coronal disk supporting the group of the old stars of the bulge.
In the second image of your discovery, I red that we can see this bar, but I can't understand where it is. This is the first photo I' ve seen about the bar and I can' t see it !!! So, if you have the courtesy to draw a line through the starting / ending points of this bar, or the direction of the part of it that we can see in the photo, you would give me a big joy.
Thank you in advance,
Sophia Panou
.
Σμήνος 1 : Το θερμό, διαστρικό αέριο εικονίζεται με το μπλέ χρώμα. Τ' αστέρια με το πράσινο και η θερμή σκόνη με το κόκκινο. Τα RSG είναι τα λαμπρά αστέρια στο κέντρο.
Astronomer's reply, 18.4.08 :
Hello Sophia,
Thank you for your e-mail.
Well, I'm afraid you can't really 'see' the Bar in the picture of the cluster. In fact, evidence for the existence of the Bar is all somewhat indirect. It is very difficult for us to see it due to our location in the plane of the Galaxy, its orientation towards us, and the high extinction towards the Galactic Center from all the gas & dust in the way. We infer its presence from an overdensity in star-counts in infra-red surveys (2MASS & GLIMPSE).
From this, some folks at Spitzer Science Center made a picture of what they think the Galaxy looks like when viewed from above - see it here:
The clusters themselves are located at the tip of the Bar, but at this high magnification you can't make out the Bar - basically everything you can see in the image is 'the Bar', seen close-up.
Hope this answers your question.
Cheers, Ben.
Μετάφραση από τ' αγγλικά : Σοφία Πάνου, Νοέμβριος 2008.

Δεν υπάρχουν σχόλια: